Alþjóðahafrannsóknarráðið gerir alvarlegar athugasemdir við þau gögn og skort á gögnum við áhættumat erfðablöndunar milli eldislaxa og náttúrulegra laxastofna á Íslandi.Alþjóðahafrannsóknarráðið bendir á að núverandi áhersla á sýnatöku í kjölfar sleppingaratvika sé ólíkleg til að greina alla strokulaxa í ám. Ráðið leggur til að komið verði á kerfisbundinni vöktunaráætlun í ám, óháð sleppingaratvikum, til að bæta gagnagrunninn fyrir áhættumat erfðablöndunar.
Alþjóðahafrannsóknarráðið leggur til að öll laxasýni verði rannsökuð með tilliti til eldisuppruna, óháð ætlaðri upprunagerð, til að staðfesta raunverulegan uppruna þeirra við áhættumatið.
Alþjóðahafrannsóknarráðið leggur til að vöktunaráætlunin verði efld með kerfisbundinni sýnatöku í ám, óháð sleppingaratvikum. Kerfisbundin vöktun þarf að tryggja að sýnin endurspegli ástandið með tilliti til búsvæða í ánum, árstíma og þess að dreifing eldislaxa innan vatnasviða getur verið ójöfn.
Þar sem ofmat á stofnstærð leiðir til vanmats á erfðablöndun ráðleggur Alþjóðahafrannsóknarráðið að þær forsendur og greiningaraðferðir sem notaðar eru við mat á stofnstærð verði endurskoðaðar til að tryggja að líkan áhættumats erfðablöndunar sé nægilega varfærið.
Alþjóðahafrannsóknarráðið varar við því að hafbeitarlax sé talinn með við mat á stærð villtra laxastofna. Ráðið leggur til að stofnstærðargögn taki mið af þeim þróunartilhneigingum sem sést hafa í heimtum villtra Atlantshafslaxa til Íslands. Meta ætti næmni líkansins gagnvart þessum þáttum til að tryggja að greiningarramminn endurspegli viðeigandi varfærni.
Alþjóðahafrannsóknarráðið ráðleggur að gerðar verði næmnigreiningar til að ákvarða hvernig skortur á upplýsingum eða breytingar á ýmsum breytum hafi áhrif á niðurstöður áhættumatsins við íslenskar aðstæður.
Alþjóðahafrannsóknarráðið leggur til að haldin verði vinnustofa sérfræðinga sem verði sérstaklega helguð því að skilgreina og prófa breytur fyrir mat á hættu á erfðablöndun, byggðar á sögulegum og samtímagögnum. Þetta ætti að fela í sér næmniprófanir á styrkleika niðurstaðna áhættumats erfðablöndunar gagnvart mismunandi forsendum og breytugildum sem byggjast á gögnum frá atvinnugreininni og stjórnvöldum. Slíkt ferli myndi styrkja vísindalegan grundvöll fyrir stjórnun laxeldis á Íslandi, í Kanada, Írlandi, Skotlandi og Noregi.
Alþjóðahafrannsóknarráðið leggur til að hugað verði að því að skilgreina hvert ásættanlegt stig erfðablöndunar frá strokulaxi úr eldi er eða ætti að vera.
Hins vegar telur Alþjóðahafrannsóknarráðið að þangað til mismunandi óvissuþættir hafa verið skilgreindir og teknir með í líkan áhættumats erfðablöndunar sé matið á því magni lax sem talið er öruggt að ala í sjókvíum ekki í samræmi við varúðarnálgun.
Tiltækar upplýsingar um tíðni og umfang sleppingaratvika byggja nú á gögnum frá Noregi. Því ber að fara varlega við að yfirfæra þau gögn á líkan áhættumats erfðablöndunar á Íslandi.
